Audyt finansowy - czym powinien się charakteryzować?

Audyt finansowyWielu osobom audyt kojarzy się głównie z czymś niepożądanym - media często nagłaśniają sprawy związane z nieprawidłowościami wykrytymi w różnych instytucjach, kończące się właśnie audytem i szukaniem osób odpowiedzialnych za zaistniałą sytuację. W rzeczywistości audyt finansowy (czyli inaczej rewizja finansowa) to po prostu zwykłe badanie, które ma na celu potwierdzenie rzetelności sprawozdania finansowego sporządzonego przez firmę.

Samo słowo "audyt" pochodzi od łacińskiego "auditor", czyli słuchający; do tego w pewnym sensie sprowadza się rola audytorów, z tym, że oni "słuchają", czy dana firma lub instytucja jest poprawnie zarządzana (np. pod względem marketingowym czy właśnie finansowym). W skrócie - analizują działalność danego przedsiębiorstwa, a następnie rekomendują zmiany, które ich zdaniem powinny zostać wprowadzone w celu zwiększenia efektywności. Audyt finansowy jest uważany za jeden z najważniejszych elementów audytu, ponieważ to właśnie od finansów firmy zależy, w jakiej kondycji jest dane przedsiębiorstwo i jakie są jego dalsze szanse na rynku.

Audyt finansowy, czyli czy wszystko się zgadza

Nikt nie powinien mieć wątpliwości co do faktu, że audyt finansowy odgrywa ważną rolę w kontroli przedsiębiorstw i instytucji; sprawozdanie finansowe, które okazuje się nierzetelne, jest zazwyczaj jedynie wierzchołkiem "góry lodowej" i ukrywa wiele innych błędów popełnianych przez pracowników i kierowników danej jednostki. Oznacza to także, że w niektórych sytuacjach błędy zawarte w sprawozdaniu finansowym powstają na skutek świadomych działań kierowników; to z kolei powinno być wyraźnym sygnałem dla władz firmy, że pora podjąć stosowne działania.

Co składa się na audyt finansowy?

Jakie czynności są przeprowadzane w ramach audytu finansowego? Wykonywane są różnego rodzaju testy - od przeglądowych (polegających m.in. na ocenie istotnych elementów systemu kontroli i oszacowaniu, czy osoba przeprowadzająca audyt może na nich polegać) przez testy zgodności aż do testów rzeczywistych, czyli ostatecznych. Audyt finansowy obejmuje swym zakresem wiele obiektów; są to m.in. kontrola środków pieniężnych, rozrachunków i roszczeń, funduszy specjalnych i kapitałów zasadniczych, a także windykacja należności. Samo badanie sprawozdania finansowego również przebiega etapami; ważną rolę odgrywa sprawdzenie systemu ewidencji, zbadanie sposobu, w jaki przedsiębiorstwo rejestruje dokonywane operacje gospodarcze, a także poprawność prowadzenia ksiąg rachunkowych czy procedur związanych z podatkiem od towarów i usług. To zresztą tylko część prac niezbędnych do właściwej oceny prawidłowości przygotowanego przez firmę sprawozdania.

Przedstawiony powyżej zakres działań uzmysławia, jak wiele pracy czeka osoby, które podejmują się wykonania audytu finansowego. Warto zresztą zauważyć, że na biegłych rewidentach spoczywa ogromna odpowiedzialność; sprawnie i rzetelnie przeprowadzona rewizja finansowa może uratować przedsiębiorstwo przed poniesieniem jeszcze większych strat (oczywiście w momencie, gdy audyt wykaże jakiekolwiek nieprawidłowości). To oznacza, że skuteczny audyt powinien charakteryzować się pewnymi cechami. Jakimi?

Rzetelność, sprawność i umiejętność szybkiej oceny

Kiedy myślimy o audycie - zwłaszcza finansowym - w naszej głowie mogą pojawić się różne skojarzenia. Zazwyczaj w pierwszej kolejności (gdy już pozbędziemy się obrazu ponurych specjalistów czekających na najmniejsze potknięcie rewidowanej instytucji) pomyślimy o drobiazgowości; wydaje nam się, że jest ona niezbędna w przypadku biegłych rewidentów i audytorów. Drobiazgowość to jednak pojęcie o negatywnej konotacji; kojarzy nam się z bezsensownym i najczęściej wielokrotnym sprawdzaniem określonych rzeczy. Audyt powinien być raczej dokładny niż drobiazgowy - dzięki temu wykryte zostaną wszelkie nieprawidłowości, a jednocześnie rewizja nie zajmie więcej czasu niż powinna.  Kolejną cechą skutecznego audytu, powiązaną zresztą ściśle z dokładnością, jest rzetelność - to zresztą oczywiste. Mniej oczywista jest chociażby umiejętność szybkiej oceny; podczas wstępnych etapów audytu rewident musi szybko i fachowo ocenić, na których danych czy elementach kontroli może polegać.

Zrozumienie potrzeb klienta i poznanie branży, w jakiej prowadzi działalność

Skuteczność audytu nie zależy wyłącznie od tego, czy zostanie on przeprowadzony w sposób sprawny i rzetelny; równie ważne, a może nawet ważniejsze, jest zrozumienie potrzeb klienta i poznanie branży, w której działa jego firma. To właśnie to odróżnia prawdziwy audyt od zwykłej kontroli sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa. Dlaczego? Zaznajomienie się z rzeczywistymi oczekiwaniami klienta oraz poznanie specyfiki danej branży pozwala nie tylko usprawnić cały proces, ale przede wszystkim znacząco wpłynąć na proces powstawania końcowych rekomendacji. W przypadku większości audytów finansowych opinie wydawane na koniec procesu, połączone zazwyczaj z rekomendacjami i poradami dotyczącymi działań możliwych do wdrożenia, są oparte wyłącznie na materiale analizowanym podczas trwania samego audytu. Oznacza to, że wartość takich opinii i porad jest znacznie mniejsza; z tego względu warto zwrócić uwagę na to, czy jednostka, która przeprowadza audyt (jeśli jest to firma zewnętrzna) kieruje się podobnymi wartościami.

Audyt finansowy - nie tylko leczenie, ale także zapobieganie

Jeśli błędy i niewłaściwe działania podejmowane w danej instytucji porównamy do choroby, audyt finansowy spełnia w tym wypadku rolę specjalisty-diagnostyka, który może pomóc w rozwiązaniu problemu. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że wyniki audytu, a przede wszystkim profesjonalne doradztwo i opinie ze strony biegłych rewidentów mogą przyczynić się do zapobiegania podobnym sytuacjom w przyszłości. Czasami audyt jest z kolei jedynie ukoronowaniem działalności firmy w okresie objętym sprawozdaniem - dzieje się tak wtedy, gdy wszystkie obiekty objęte audytem nie zostały obarczone błędami. Do takiego wyniku warto dążyć; wcześniejszy audyt należy z kolei potraktować jako wskazówkę do dalszego działania.

Autor: www.ey.com.

Grafika: pixabay.com

Komentarze